Najbardziej palącym problemem u dzieci z rozszczepem podniebienia jest ich niezdolność do wytworzenia próżni wewnątrz jamy ustnej, która ułatwia ssanie. Mleko, które piją, może wydostawać się przez nos, wywoływać odruch plucia i zwiększać ryzyko uduszenia. Mając to na uwadze, rodzice dzieci z rozszczepem podniebienia powinni W publikacji znajdziemy teksty wybitnych specjalistów, którzy podzielili się swoją wiedzą w zakresie: rozwoju komunikacji człowieka, zaburzeń artykulacji i mowy u dzieci, ankyloglosji, mowy osób z rozszczepem, afazji i dysfagii, a także chorób nowotworowych głowy i szyi. W publikacji została również scharakteryzowana logopedia Instytut Edukacji Logopedycznej Elektrostymulacja w logopedii w terapii pacjentów z różnymi zaburzeniami, w tym także z rozszczepem wargi i/lub podniebienia - Wrocław Bezpłatny e-book Zdobądź szkolenia w nowej niższej cenie! Wybierz 6 szkoleń , którymi jesteś zainteresowany/a (3 szkolenia na żywo i 3 kursy video) Zapłać 249, zamiast 354 zł i zaoszczędź ponad 100 zł! ePrasa „Logopedia Silesiana”. T. 4 - 13 Wczesna opieka logopedyczna nad dzieckiem z rozszczepem wargi i podniebienia. Standard postępowania logopedycznego przyjęty w Instytucie Matki i Dziecka w Warszawie ️ Zamów online w Księgarni Internetowej PWN Zapoznanie uczestników ze strategiczną metodą usprawniania fonemów w dyslalii obwodowej z wykorzystaniem wykładu problemowego, ćwiczeń praktycznych i filmu. Instytut Edukacji Logopedycznej Diagnoza i terapia zaburzeń mowy dziecka z rozszczepem wargi i podniebienia, w tym wczesna interwencja logopedyczna - Warszawa 5. ORM u dziecka z wadą słuchu 9 4 6. ORM u dziecka z dyzartrią na podłożu mpd 9 4 7. Jąkanie 7 3 8. ORM u dziecka z uszkodzeniem oun (poza dyzartrią) 7 3 9. Zaburzenia głosu 6 2 10. Trudności związane z przyjmowaniem pokarmów 5 2 11. ORM związany z rozszczepem wargi i podniebienia 3 1 12. Afazja dziecięca 2 1 13. Dwujęzyczność W terapii mowy dzieci z rozszczepem należy zachować ogólne zasady terapii logopedycznej oraz szereg zasad obowiązujących podczas prowadzenia terapii artykulacji. Jedną z najważniejszych jest zasada rozpoczynania wywoływania głosek od najłatwiejszych dla danego dziecka. Diagnoza i terapia zaburzeń mowy dziecka z rozszczepem wargi i podniebienia, w tym wczesna interwencja logopedyczna – prof. Danuta Pluta-Wojciechowska, Gdańsk. Dwujęzyczni uczniowie z różnymi zaburzeniami językowymi – oceny i strategie interwencji logopedycznej – prof. Henriette Langdon, Fundacja Fonia, Gdańsk. Tamara Cierpiałowska -. E-mail: kontakt@hakunamatata-krakow.pl. +48 605 053 636. SPECJALISTYCZNE CENTRUM. WSPOMAGANIA ROZWOJU. I TERAPII DZIECKA. 6FUu2. PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacjiProgram terapii logopedycznej dziecka z rozszczepem podniebienia i niedosłuchem * - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów. Przedstawiam Państwu program indywidualnej terapii logopedycznej dziecka z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim z rozszczepem podniebienia i mgr Lidia GaworczykDiagnoza rozszczep podniebienia częściowy (zmiana struktury rezonatorów właściwych poszczególnym dźwiękom wskutek połączenia obu jam ustnej i nosowej), w wyniku czego występuje palatolalia (charakterystyczna mowa dla rozszczepu) – na skutek wady rozwojowej, polegającej na nieukończonym rozwoju jamy ustnej w okresie embrionalnym, tzn. niecałkowitym zrośnięciu się płytek tworzących podniebienie twarde i fałdów tworzących podniebienie miękkie, oligofazja – zaburzenia językowe związane z upośledzeniem umysłowym (upośledzenie umysłowe w stopniu lekkim), wada zgryzu (zahamowany wzrost górnej szczęki, cecha charakterystyczna przy rozszczepie), niedosłuch utrudniający prawidłowe wytwarzanie dźwięków, zaburzenia percepcji, analizy i syntezy słuchowej, zaburzenia percepcji, analizy i syntezy wzrokowo – ruchowej, zaburzenia sprawności manualnej i grafomotoryki, zaburzenia orientacji przestrzennej oraz w schemacie własnego ciała, zaburzenia mowy zabarwienie nosowe (nosowanie, poszum nosowy, rynolalia), zaburzenia artykulacji (zmiana miejsca artykulacji do krtani i ścian gardła), substytucje (spowodowane zwarciem gardłowym i krtaniowym).Przyczyny trudności artykulacyjnych niemożność oddzielenia jamy nosowej od ustnej i wytworzenia odpowiedniego ciśnienia wewnątrzustnego co konieczne jest do prawidłowej artykulacji i najbardziej zaburzone szczelinowe (f, f’, v, v’, s, z, š, ž, ś, ź, x, x’), zwartoszczelinowe (c, ?, č, ?, ć, ?), r, zwarte (p, p’, b, b’, t, d, k, k’, g, g’), zachowane jedynie samogłoski i są one najmniej zniekształcone. Założenia programu Założeniem programu jest objęcie terapią logopedyczną uczennicy z rozszczepem podniebienia i niedosłuchem, celem usprawniania komunikacji językowej na wszystkich jego programuCel główny: uzyskanie takich warunków anatomiczno – czynnościowych, które umożliwiają dziecku prawidłowe oddychanie, ssanie, żucie, połykanie, funkcjonowanie narządu słuchu oraz opanowanie prawidłowej wymowy Cele szczegółowe: zmniejszenie lub zlikwidowanie nosowania nauka prawidłowej artykulacji zwiększenie sprawności mięśnia zwierającego pierścień gardłowy uzyskanie lepszej sprawności ruchowej mięśni artykulacyjnych jamy ustnej uzyskanie synchronicznego współdziałania mięśni fonacyjnych, artykulacyjnych i oddechowych usprawnianie funkcji pośrednio wpływających na rozwój mowy: słuchowych wzrokowych ruchowych orientacyjno - przestrzennych myślowychOpis i realizacja programu Za punkt wyjścia do budowania niniejszego programu przyjęłam realizację wszystkich postawionych na wstępie celów. Ćwiczenia oddechowe zdmuchiwanie świeczki dmuchanie na skrawki papieru wydmuchiwanie baniek mydlanych przez słomkę zdmuchiwanie płomienia świecy przy zwiększanej stopniowo odległości dmuchanie na kłębuszki waty, papierowe kulki, piłeczkę styropianową nadmuchiwanie baloników gra na gwizdku, trąbce Ćwiczenia wyrabiające sprawność mięśnia zwierającego pierścień gardłowy objaśnienie drogi jaką przebywa powietrze wydechowe, podczas oddychania przez nos i przez usta praktyczne ćwiczenia oddechowe: powolne, swobodne wdychanie i wydychanie powietrza przez nos, przy zamkniętych ustach powtórzenie ćwiczenia z jedną dziurką nosa zaciśniętą, następnie zacisnąć drugą dziurkę wykonanie głębokiego wdechu przez nos i wydech przez otwarte szeroko usta; przy wdechu zatyka się nos wykonanie wdechu przez usta i wydech przez nos wykonanie wdechu i wydechu szeroko otwartymi ustami z jednoczesną kontrolą wydechu za pomocą gumowej rurki. Jeden koniec rurki umieszcza się w nosie pamiętając, by nie ustawić go bocznie i nie zatkać otworu. Drugi koniec wkłada się do ucha. Za pomocą gumowej rurki, ćwiczący może sam kontrolować stopień przechodzenie powietrza przez nos przy poszczególnych dźwiękach. Może również porównać swój wydech z wydechem osoby prawidłowo mówiącej dmuchanie przez usta. W przypadku trudności ćwiczący dmucha początkowo z zamkniętym nosem. W następnym etapie w czasie dmuchania z zaciśniętym nosem puszcza nos i stara się dmuchać tak samo, jak przy nosie zatkanym. Dmuchanie w określonym kierunku można ćwiczyć dmuchając na świeczkę, watkę lub papierek. Umiejętność regulowania kierunku i siły wydechu jest potrzebna przy wymowie głosek. wciąganie powietrza tzw. ssanie w czasie układania i przenoszenia ziarenek grochu lub kuleczek styropianowych czy drobinek papieru za pomocą słomki chrząkanie Polega ono na gwałtownym wyrzucaniu powietrza przez nos, z równoczesnym usiłowaniem zatrzymania go przez uniesienie podniebienia miękkiego (usta przy tym są zamknięte). Ćwiczenie należy stosować z umiarkowaniem, gdyż może spowodować podrażnienie gardła i chrypkę ziewanie Poleca się wykonać wdech, naśladujący ziewanie, a więc z ustami szeroko otwartymi. Wdech powinien być połączony z wymawianiem samogłoski głośno lub szeptem unoszenie i opuszczanie podniebienia miękkiego przy szeroko otwartych ustach i obserwowanie ruchów w lusterku wymawianie krótkiej samogłoski przy szeroko otwartych ustach. W lusterku widoczne są wtedy ruchy podniebienia miękkiego i tylnej ściany gardła gwizdaniePoczątkowo z zatkanym nosem, później stopniowo należy nauczyć się gwizdania bez zaciskania nosa zatrzymywanie powietrza w jamie ustnej. Należy nadąć policzki i utrzymać je w tej pozycji. Początkowo należy nadymać policzki z zatkanym nosem, następnie podczas trzymania powietrza w jamie ustnej, puszczać nos. Część języka należy wsunąć między wargi, aby do zatkania jamy ustnej od tylu nie był wykorzystany grzbiet języka. Powietrze wypuszcza się następnie szybko przez nos. W ten sam sposób nadąć tylko jeden policzek. Ćwiczenie powtórzyć nadymając drugi policzek wciągnąć policzki do wewnątrz jamy ustnej, a następnie rozluźnić je. Powtórzyć to parokrotnie wypowiadanie sylaby apa z przedłużonym momentem zwarcia warg w czasie artykulacji p (spółgłoska p polega na gwałtownym rozwarciu warg przez powietrze, gromadzące się w jamie ustnej z pewnym ciśnieniem; do zgromadzenie powietrza w jamie ustnej konieczne jest zamknięcie jamy nosowej) wypowiadanie sylaby ze spółgłoską p na końcu, przedłużając zwarcie wargowe, np.: ap, op, up, ep, yp, ip wypowiadanie sylab ze spółgłoską p na początku: pa, po, pu, pe, py, pi. Moment zwarcia przy p należy przedłużać masaż Może być wykonany szpatułką lub palcem. Masuje się podniebienie w linii środkowej, poczynając od podniebienia twardego, podniebienie miękkie wtłacza się lekko do góry. Ruch ten powtarza się 10 – 15 razy. Masaż wykonuje się zawsze przed jedzeniem, gdy żołądek jest pusty. Odruchy wykrztuśne są pożądane, ponieważ ćwiczą mięśnie zwierającego pierścienia gardłowego. Podczas masażu należy wymawiać samogłoskę a lub e, gdyż chodzi o wyćwiczenie działania pierścienia zwierającego w czasie mowy Ćwiczenia sprawnościowe aparatu artykulacyjnegoćwiczenia języka: wysunięty język przesuwać poziomo z jednej strony w drugą wysunąć język, skierowany możliwie jak najbardziej w prawą stronę, przesunąć go w linii poziomej w stronę przeciwną, starając się, aby – podczas zmiany pozycji – był jak najdalej wysunięty przesuwać wysunięty język wokół szeroko otwartych ust, tzn. oblizywać dolną i górną wargę oblizywać wargi podczas coraz szerszego ich otwierania wysuwać język w linii prostej jak najdalej na zewnątrz, utrzymując go w płaszczyźnie poziomej wysuwać język jak najdalej z ust i chować go jak najgłębiej do jamy ustnej przesuwać język po zewnętrznych powierzchniach górnych i dolnych zębów opuścić żuchwę i położyć swobodnie bezwładny język na dolnej wardze, ale spłaszczony i rozszerzony tak, że boki jego dotykają kącików warg wysunąć język do przodu w płaszczyźnie poziomej i cofać go do poprzedniej pozycji bezwładnej dotykać czubkiem języka na zmianę dolnych i górnych zębów przy silnie opuszczonej żuchwie wysuwać język „szeroko” w kierunku brody i unosić go do nosa przy opuszczonej żuchwie wysunąć język mimo zbliżonych szczęk: język siłą przeciska się między nimi, górne siekacze skrobią grzbiet języka przesuwać grzbiet języka tak, aby ocierał się o górne zęby, podczas gdy czubek języka przyciśnięty jest do wewnętrznej strony dolnych siekaczy przesuwać czubek języka do zębów po podniebieniu jak najdalej w głąb jamy ustnej przycisnąć mocno język do zębów i cofać go do tyłu silnie trąc nim o dziąsła i podniebienia (aż do wytworzenia mlaskania) wykonać kilkakrotnie mlaskanie czubkiem języka zrobić rurkę z wysuniętego językaćwiczenia warg: ściągnąć usta, jak przy samogłosce u, a następnie spłaszczyć cofając kąciki ust do tyłu, jak przy artykulacji i cofnąć kąciki ust do tyłu a następnie otwierać i zamykać usta wciągać policzki przy zamkniętych ustach cmokanie parokrotne gwizdanie na jednym tonie zamknąć usta i przesuwać je w lewą, a potem prawą stronę utrzymać miedzy ustami ołówek wprawianie ust w drgania (parskanie) ssanie wargi dolnej, następnie górnej dmuchanie na płomień świecy, watkę i drobinki papierućwiczenia żuchwy: opuszczanie i unoszenie żuchwy ku górze wykonywanie ruchów poziomych, raz z wargami rozchylonymi, raz z zamkniętymi ruchy żuchwy raz do przodu raz do tyłućwiczenia podniebienia miękkiego: ziewanie kaszlenie z językiem wysuniętym na zewnątrz jamy ustnej chrapanie na wdechu i wydechu wymawianie sylab: ko, ka, ku, aka, oko, uku oddychanie: wdech przez nos, wydech przez usta zaciśnięty nos: wdech i wydech ustami gęganie jak gąska przy szeroko otwartych ustach i leżącym przy dolnych siekaczach swobodnie języku chuchanie płukanie gardła wciąganie przez rurkę drobinek papieru i przenoszenie ich w inne miejsce Ćwiczenia artykulacyjnećwiczenia na samogłoskach: ćwiczenia rozpoczyna się od samogłosek ponieważ można je najłatwiej uzyskać i są one najmniej unosowione w mowie osób z rozszczepem podniebienia spośród samogłosek najlepsza jest a dlatego pracę rozpoczyna się od niej. Pozostałe samogłoski ćwiczy się w kolejności: o, e, y, u, i każde ćwiczenie artykulacyjne powinno być wykonywane najpierw z zatkanym nosem i powtórzone bez zatkania nosa, by ćwiczący mógł uświadomić sobie różnicę i starał się uzyskać jednakowe brzmienie głoski w obydwu sytuacjach samogłoskę a należy wykrzykiwać głośno, gwałtownie i krótko, co wywołuje silne ruchy podniebienia miękkiego i tylnej ściany gardła. Należy ćwiczyć początkowo przed lustrem, z ustami szeroko otwartymi, obserwując unoszenie się i opadanie małego języczka. To samo ćwiczenie powtarza się kilkakrotnie należy zwrócić uwagę na położenie języka: w czasie wykrzykiwania samogłoski a język powinien leżeć płasko w jamie ustnej, osoby z rozszczepem często unoszą grzbiet języka do góry, zamykając w ten sposób jamę ustną i uniemożliwiając wychodzenie przez nią powietrza. To samo dotyczy innych samogłosek. Przy trudnościach w odpowiednim ułożeniu języka należy użyć szpatułki. samogłoskę a początkowo wykrzykuje się na jednym tonie, potem na dwóch tonach – średnim i wyższym, a następnie jeszcze wyższymćwiczenia na spółgłoskach: ćwiczenia artykulacyjne na spółgłoskach można poprzedzić dmuchaniem w papierowe kulki, tak aby się przesuwały (jednak nie za dużo na raz). Dmuchanie powinno być następnie wykonane z uprzednim zwarciem warg; spowoduje to powstanie głoski p ćwiczenia spółgłosek rozpoczyna się wcześnie i bez względu na to, czy wszystkie samogłoski brzmią czysto, w połączeniach ze spółgłoskami zwartymi p, p’, b, b’, t, t’, d, d’, k, k’, g, g’ samogłoski brzmią lepiej niż w izolacji ćwiczenia rozpoczyna się od spółgłosek najłatwiejszych, tzn. wargowych p, p’, b, b’ , które wymawiane są początkowo z zatkanym nosem w czasie wypowiadanych poszczególnych głosek zwartych przed ustami można trzymać watkę lub kartkę papieru – jej ruchy będą informowały o sile strumienia powietrza wydychanego przez usta; jeśli watka nie będzie się odchylała, znaczy to, że cześć powietrza ucieka nosem spółgłoski ćwiczy się początkowo z samogłoskami pa, pa, pe, pu, pi py, ba... następnie z innymi spółgłoskami w sylabach: apa, opo, upu, epe, ypy, pta, pto, ptu, pty, aba..., druga samogłoska winna być silniejsza i wyższa od pierwszej następnym etapem jest ćwiczenie wymowy wyrazów, w których dana głoska jest na początku, w środku i na końcu utrwalenie uzyskanych dźwięków wymaga pewnego czasu, ponieważ osoba reedukowana nie od razu kojarzy brzmienie „nowej” głoski we własnej mowie z takim samym w mowie prawidłowej innych osób wywoływanie dźwięków wyjaśnienie położenia narządów mowy – proste wskazówki o tym, jakie powinno być ułożenie języka czy warg w niektórych wypadkach ułatwiają artykulację głoski kontrola wzrokowa – prowadzenie ćwiczeń przed lustrem umożliwia ćwiczącemu porównanie własnego układu narządów mowy z tym, jaki mu demonstruje logopeda i odtworzenie pod kontrolą wzrokową układu prawidłowego kontrola dotyku i czucie skórnego – niektóre właściwości artykulacyjne głosek mogą być odbierane czuciem dotyku i czuciem skórnym dłoni i palców wywoływanie głosek przy zastosowaniu metod: fonetycznej, mechanicznej i mieszanej według ustalonych sposobów. Zabawy – ćwiczenia słuchowe Są to zabawy, w których wykorzystujemy instrumenty, nagrania magnetofonowe, własny głos. Dziecko bierze do ręki wybrany obrazek i zgodnie z zaproponowaną regułą gry reaguje na usłyszany dźwięk ruchem: jest dźwięk – dziecko skacze; skakać może też po stole pacynka trzymana w ręce nie ma dźwięku – dziecko, pacynka stoi słychać kilka dźwięków – dziecko, pacynka skacze tyle razy , ile dźwięków słyszy słychać dźwięk wysoki – motyl, samolot leci wysoko słychać dźwięk niski – motyl, samolot leci nisko słychać dźwięk długi – auto, pociąg jedzie długo słychać dźwięk krótki – auto, pociąg jedzie krótko, szybko brak dźwięku – pojazdy stoją słychać dźwięk głośny – chłopiec skacze wysoko i daleko słychać dźwięk cichy – chłopiec skacze nisko i blisko Zabawy rysunkowe – grafomotoryczne obrysowywanie konturów kolorowanie tych rysunków, ćwiczenie może być połączone z rozumieniem wyrazów oznaczających kolory, mówimy np.: pokoloruj rybę na niebiesko itp. uzupełnianie rysunku, dorysowywanie elementów i części rysowanie obrazka według leżącego obok wzoru Ćwiczenia percepcji wzrokowej dopasowywanie obrazka do przedmiotu lub łączenie dwóch obrazków przedstawiających to samo odszukiwanie dwóch takich samych przedmiotów na dużym obrazku dokładanie takich samych, bardzo podobnych lub nieco a nawet znacznie różniących się wyglądem obrazków przedstawiających tą samą rzecz dobieranie przedmiotów do ich konturów na planszy, wkładanie ich do odpowiednich otworów w planszy układanie obrazków według koloru układanie obrazków według kształtu składanie, łączenie w całość rozciętych obrazków Ćwiczenia koordynacji wzrokowo - ruchowej układanie wieży z pudełek, klocków umieszczanie przedmiotu w pustej puszce umieszczanie po jednym koraliku w każdym wgłębieniu wytłoczki samodzielne umieszczanie kółek na paliku umieszczanie patyczków w przygotowanym pudełku z otworami wkładanie ołówków w otwory stojaka zamalowywanie płaszczyzny nawlekanie koralików na patyk, drucik, sznurówkę przymocowywanie spinaczy w zaznaczonych na pudełku miejscach rysowanie palcem na rozsypanej mące czy piasku wykonanie prostej konstrukcji z trzech elementów modelowanie w plastelinie różnorodnych kształtów łączenie dwóch części obrazka przenoszenie pęsetą przedmiotów i umieszczanie w wytłoczce łączenie punktów cięcie nożyczkami po linii przewlekanie sznurka przez otwory rysowanie figur przez łączenie punktów rysowanie figur przez obrysowanie szablonu łączenie punktów w celu uzyskania prostych kształtów Ćwiczenia orientacji przestrzennej określanie położenia poszczególnych przedmiotów w przestrzeni, na obrazku rysowanie przedmiotów w odpowiednim położeniu: dorysuj pod oknem ławkę obok drzewa dorysuj kwiatek dorysuj dym z komina nad drzewami dorysuj chmurkę włosy lalki z prawej strony pomaluj na żółto pomiędzy lakami narysuj piłkę udzielanie słownej odpowiedzi na pytania: gdzie leżą klucze? (na stole) co znajduje się pod krzesłem? (klocek) obok czego stoi krzesło? (obok stołu) kolorowanie obrazka według instrukcji, np.: pola zaznaczone kółko zamaluj na czerwono pola oznaczone kreską zamaluj na niebiesko pola zaznaczone trójkątem zamaluj na czarno utrwalanie rozróżniania stron ciała: pokaż prawą rękę, lewą nogę, prawe oko co masz w lewej ręce, narysuj kreskę z prawej strony kartki śledzenie przedmiotu przesuwanego od lewej do prawej śledzenie linii (odnajdywanie drogi do przedmiotu) określanie kształtów graficznych w powietrzu: figur geometrycznych liter dowolnych kształtów rysowanie z zachowaniem kierunku od lewej do prawej, szlaczków o rozmaitym kształcie, kształtów literopodobnych Ćwiczenia percepcji dźwięków niewerbalnych rozpoznawanie głosów zwierząt różnicowanie dźwięków instrumentów rozpoznawanie dźwięków wydawanych przez różne przedmioty powtarzanie rytmu wystukiwanego ołówkiem na stoliku pod kontrolą wzroku, następnie bez kontroli wzroku Ćwiczenia słuchu fonematycznego, analizy i syntezy dźwiękowej analiza zdania: liczymy, ile wyrazów jest w zdaniu ćwiczenia na sylabach: podział wyrazów na sylaby łączenie sylab w wyraz – terapeuta wypowiada kolejne sylaby, zadaniem dziecka jest wypowiedzenie całego wyrazu liczenie sylab w wyrazach kończenie wyrazów – terapeuta wymawia pierwszą sylabę wyrazu, a dziecko dopowiada resztę ćwiczenia na głoskach (należy pamiętać, że niektóre głoski w wielu wyrazach wymawia się inaczej niż się pisze): podział wyrazów na głoski wyodrębnianie pierwszej głoski w wyrazie wysłuchiwanie ostatniej głoski w wyrazie wyodrębnienie głoski środkowej w wyrazach trzygłoskowych wyszukiwanie obrazków, których nazwy rozpoczynają się tą samą głoską Ćwiczenia pamięci i spostrzegawczości układanie 2-5 obrazków i nazywanie ich, następnie dziecko zasłania oczy, chowa się jeden obrazek, a zadaniem dziecka jest nazwanie brakującego obrazka układanie w pewnej kolejności 2-5 obrazków i nazywanie ich; następnie gdy dziecko nie widzi, zamieniamy obrazki miejscami, a dziecko ma je ułożyć tak, jak leżały na początku układanie 2-5 obrazków, nazywamy je i zasłaniamy kartonikiem, dziecko ma odpowiedzieć tak jak umie, co jest pod poszczególnymi kartonikami, można też schować obrazki pod kolorowe pudełka lub pod ilustracje przedstawiające różne miejsca – wtedy dziecko ma powiedzieć (nazwać przedmiot) przykryty wybieramy kilka obrazków, ale pokazujemy dziecku je kolejno i każdy natychmiast zasłaniamy, zadaniem dziecka jest zapamiętanie wszystkich obrazków – dziecko ma powiedzieć – pokazać na innym zestawie – co widziało po kolei wybieramy 2-5 obrazków i układamy je razem z dzieckiem w różnych miejscach pokoju, dziecko zapamiętuje nazwy miejsca, a następnie jego zadaniem jest przyniesienie odpowiedniego obrazka na naszą prośbę rozpoznawanie obrazka za pomocą dotyku – zabawę można przeprowadzić dopiero wtedy, gdy dziecko posługiwało się wielokrotnie konturowymi obrazkami Ćwiczenia kształtujące myślenie pojęciowe do przedmiotów dokładamy takie same obrazki i podobne obrazki przedstawiające tą samą rzecz dobieramy dwa obrazki z jakichś względów pasujące do siebie: auto + kierownica, jabłko + gruszka, księżyc + gwiazda, drzewo + choinka, choinka + bombka, drzewo + liść, grzyb + kosz, kaczka + kura, kaczka + ryba, kwiat + wazon, choinka + grzyb, kaczka + łabędź, dom + klucz, samolot + motyl, kapelusz + korona, łyżka + widelec, trąbka + gitara, butelka + smoczek, pan + parasol, pani + torebka, chłopiec + byt, chłopiec + dom itd., można tylko układać – dokładać do siebie odpowiednie ilustracje – przedmioty, można też tłumaczyć dziecku, dlaczego do siebie pasują; lub dziecko samo wyjaśnia dlaczego tak, a nie inaczej je ułożyły grupujemy obrazki w większe zbiory: banan + cukierek + cytryna + gruszka + jabłko + jajko (jedzenie), jeż + łabędź + motyl + mysz + pies + ryba + ślimak + wąż (zwierzęta), auto + ciężarówka + samolot (pojazdy), chłopiec + pan + pani (ludzie), dzwon + gitara + trąbka (instrumenty), choinka + drzewo + grzyb + kwiatek + liść (rośliny) itp., można je tylko układać obok siebie, a możemy nazywać zbiory lub tez tłumaczyć, dlaczego do siebie pasują, można też dorysowywać lub dopowiadać, co jeszcze pasuje do danego zbioru ustalamy, co nie pasuje do grupy obrazków lub rzeczywistych przedmiotów: układamy kilka pasujących do siebie obrazków i jeden, który nie pasuje do zbioru, a dziecko powinno go wskazać (np.: jabłko + gruszka + auto + cytryna), potem tłumaczymy, dlaczego ta rzecz nie pasuje do reszty Ćwiczenia wspomagające naukę rozumienia wypowiedzi w czasie ćwiczenia prosimy o podanie obrazka lub zilustrowanie obrazkami czynności, gdy ćwiczymy rozumienie: onomatopei rzeczowników – daj gruszkę, gdzie jest ryba? czasowników – pokaż co pływa, daj mi to co jedzie liczebników – daj dwie zabawki, proszę cztery rzeczy przysłówków – auto jedzie szybko, ślimak idzie powoli wyrażeń przyimkowych – połóż jako na stole, but jest pod szafą prostych zdań – auto jedzie, chłopiec je jabłko, pan ma parasol, pies goni węża, pani maluje pędzlem trudniejszych zdań – pani wącha dwa kwiaty, chłopiec jedzie dużym autem do domu zadajemy zagadki, a dziecko stara się je zrozumieć i wskazać odpowiedź, np.: co ma 4 koła i jedzie po ulicy? Jakie zwierze mieszka w budzie? itp., prawda czy fałsz – dziecko ma za zadanie zrozumieć naszą wypowiedź i ocenić czy jest prawdziwa, czy nie: jabłko jest czerwone – TAK, pies ma dwie nogi – NIE itd., bawimy się w sklep gdzie jesteśmy klientami i chcemy kupić różne rzeczy, a dziecko – sprzedawca ma za zadanie zrozumieć, o co prosimy, np.: dzień dobry, proszę żółtą cytrynę, chciałbym kupić coś co jest potrzebne kiedy pada deszcz itd.; można do zabawy wprowadzić „pieniądze” – karteczki z cyframi i przy okazji – uczymy się liczyć poznajemy cyfry, tworzymy obrazy – na białej kartce układamy obrazki według instrukcji słownej: tu jest mama, tata i pies, na środku stoi dom, z prawej strony rośnie drzewo, pod nim leży łopata, na zakończenie dziecko może opisać swój obrazek, w innej wersji można obrysować kontury lub narysować obrazek według poleceń, opowiadamy i odgrywamy bajki – dziecko przedstawia za pomocą obrazków o czym mówimy w jedno lub kilku zdaniowych historyjkach, np.: chłopiec i pies idą do domu, pan po drabinie wchodzi na drzewo, potem je jabłko i podaje chłopcu gruszkę, odpowiadamy na pytania szczegółowe, ćwiczenie może dotyczyć: pojedynczego obrazka i tego, co na nim widać (ile nóg ma pies? jaki ma kolor?), wiadomości dziecka na temat opowiadanej rzeczy (z czego zrobiona jest żarówka, do czego jest podobna?), opisu dużej ilustracji stworzonej z kilku obrazków (ile drzew rośnie za domem, kto stoi przed domem, jakie ma ubranie, po co trzyma koszyk, co do niego włoży?), zgaduj – zgadula – zadajemy wiele szczegółowych pytań dotyczących obrazka, który dziecko ma w rękach, a dziecko ma tylko powiedzieć lub kiwnąć głową, czy odpowiedź brzmi TAK lub NIE. Np.: gdy dziecko ma obrazek psa: czy to jest do jedzenia? – NIE, czy ma 4 łapy – TAK, czy mieszka w budzie – TAK, czy to jest pies – osiągania celów Realizacja powyżej zaprezentowanego programu wymaga konieczności zastosowania różnorodnych propozycji ćwiczeń usprawniających zawartych w literaturze fachowej oraz opracowanych we własnym zakresie, a także szeregu pomocy dydaktycznych i terapeutycznych. Przewidywane efekty Proponowany program terapeutyczny ma w efekcie systematycznego wdrażania doprowadzić przede wszystkim do: uzyskania warunków anatomiczno – czynnościowych, umożliwiających dziecku prawidłowe oddychanie, funkcjonowanie narządu słuchu oraz opanowanie prawidłowej wymowy zmniejszenia nosowania zwiększenia sprawności mięśnia zwierającego pierścień gardłowy uzyskania koordynacji mięśni oddechowych, fonacyjnych i artykulacyjnych usprawniania funkcji organizmu pośrednio wpływających na rozwój mowyEwaluacja programu Ewaluacja programu dokonywana będzie systematycznie na podstawie obserwacji dziecka, jego aktywności w trakcie prowadzenia terapii i okresowej oceny odnotowywanej w karcie poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych: X Zarejestruj się lub zaloguj, aby mieć pełny dostępdo serwisu edukacyjnego. zmiany@ największy w Polsce katalog szkół- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> (w zakładce "Nauka"). Publikacje nauczycieli Logowanie i rejestracja Czy wiesz, że... Rodzaje szkół Kontakt Wiadomości Reklama Dodaj szkołę Nauka PROGRAM TERAPII LOGOPEDYCZNEJW ROKU SZKOLNYM 2013/2014Terapia logopedyczna obejmuje oddziaływania korekcyjne w zakresie zaburzonych czynności mowy. Zbiór przedstawionych poniżej celów wyznacza jednocześnie program programu terapii logopedycznej:• wyrobienie właściwych nawyków mownych jak: oddech, zamykanie ust, przełykanie śliny, • usprawnienie motoryki narządów artykulacyjnych oraz ich właściwa koordynacja, • tworzenie sytuacji sprzyjających spontanicznemu wypowiadaniu się, • zachęcanie dziecka do udziału w rozmowie kierowanej, tematycznej, • wzbogacanie słownictwa,• stymulowanie opóźnionego rozwoju mowy,• utrwalanie prawidłowej wymowy głosek,• skupianie uwagi i współpraca z osobą prawidłowego przebiegu terapii logopedycznej jest postawienie pełnej diagnozy logopedycznej, która obejmuje badanie mowy dziecka, obserwacje, wywiad, badanie uzupełniające(ocenę budowy i sprawności narządów mowy, funkcji oddechowych oraz ocenę rozwoju kompetencji fonologicznych). Kwalifikowanie dzieci do zajęć logopedycznych odbywa się po konsultacji z wychowawcą i zapoznaniu się z orzeczeniami psychologiczno –pedagogicznymi oraz wynikami badań diagnozy logopedycznej jest ustalenie:- nieprawidłowo realizowanych głosek oraz sposobu ich wymowy,- przyczyn wadliwej artykulacji,- wpływu wady na przebieg procesu porozumiewania się,- rodzaju wady i jej wpływu na funkcjonowanie diagnozy logopedycznej przebiega według określonego schematu i ulega modyfikacjom w zależności od rodzaju logopedyczna obejmuje działania zmierzające do usunięcia wszelkich zakłóceń procesu porozumiewania się i składa się z dwóch podstawowych etapów:1) wywołania prawidłowego wzorca artykulacyjnego danej głoski,2) utrwalenia tego wzorca w ciągu logopedyczna wymaga sformułowania zasad postępowania, jakimi powinien kierować się logopeda, aby zrealizować zamierzone terapii logopedycznej:1. Zasada wczesnego rozpoczynania jak najszybciej rozpocząć terapię logopedyczną, gdyż wczesnainterwencja skraca jej czas i zwiększa Zasada terapii powinien być opracowany dla konkretnego dziecka i podkątem jego Zasada wykorzystywania wszelkich możliwości procesie terapii należy angażować maksymalna liczbę zmysłów iwykorzystywać posiadane przez dziecko Zasada kompleksowego mowy towarzyszą często inne zaburzenia. Istnieje wówczaspotrzeba prowadzenia równolegle do terapii logopedycznej również terapiizaburzeń emocjonalnych, zaburzeń zachowania, terapii pedagogicznej,edukacji dla Zasada aktywnego i świadomego musi czuć potrzebę ćwiczeń i rozumieć konieczność udziału wzajęciach. Należy pobudzać jego zainteresowanie i motywację do Zasada współpracy z najbliższym maja prawo do informacji dotyczących zdiagnozowanych zaburzeń,programu, i sposobu terapii oraz przewidywanych Zasada sposobu prowadzenia zajęć. Bez rytmiczności i systematycznościćwiczeń obniża się poziom motywacji i mobilizacji dziecka do Zasada stopniowania rozpoczynamy od ćwiczeń najłatwiejszych dla dziecka i kolejnorealizujemy coraz trudniejsze, przechodząc od elementów znanych do mniejznanych i i metody stosowane w terapii logopedycznejPodstawową formą aktywności dzieci w wieku przedszkolnym jest zabawa. Poprzez zabawę, koncentruje się ono na doświadczaniu, przeżywaniu, odbiorze wrażeń, które pozwalają mu na poznawanie siebie, innych ludzi i świata. Dlatego też treści edukacji zdrowotnej w przedszkolu będą wprowadzane w zabawie i poprzez zabawę oraz w formie terapii logopedycznej rzadko stosuje się tylko jeden rodzaj metod. Wynika to z konieczności realizowania zasady kompleksowych oddziaływań. Wybór metod – stosowanych w terapii logopedycznej – zawsze uwarunkowany jest rodzajem zaburzenia. Sposób pracy terapeutycznej musi być dostosowany do wieku i możliwości metod ogólnych i szczegółowych wyróżnia się:I). Logopedyczne:a) ćwiczenia oddechowe – wyrabianie oddechu dla mowy, wydłużanie fazy wydechowej, ćwiczenia emisyjne, ćwiczenia ekonomicznego zużywania powietrza i umiejętności synchronizowania pauz oddechowych z treścią wypowiedzi. - wdech przez nos, wydech ustami,- unoszenie rąk w górę podczas wdechu, spokojne opuszczanie rąk przy wydechu,- wykonywanie wdechu i zdmuchiwanie świeczki (powoli, szybko) na wydechu,- wykonanie wdechu wymawiając „s” z jednakową głośnością,- wykonanie wdechu wymawiając „s” raz ciszej, raz głośniej,- wykonanie wdechu dmuchając na skrawek papieru (odchylenie papieru musi być cały czas jednakowe),- wydmuchiwanie baniek mydlanych przez słomkę,- zdmuchiwanie płomyka świecy przy zwiększanej stopniowo odległości,- dmuchanie na kłębuszki waty, papierowe kulki, piłeczki,- nadmuchiwanie balonów,- gra na organkach, trąbce, gwizdku. b) ćwiczenia narządów artykulacyjnych – usprawnianie właściwego funkcjonowania narządów mowy, wywoływanie głosek w izolacji, utrwalanie ich poprawnej realizacji w sylabach, wyrazach, zdaniach z nasileniem głoski ćwiczenia emisyjno – głosowe – wyrabianie właściwej tonacji, kierowanie głosu na maskę, ćwiczenia umiejętności modulowania siły głosu i prawidłowego brzmienia głosek w sylabach, wyrazach, zdaniach, naśladowanie głosów. - próby wymowy poszczególnych bądź niektórych samogłosek na różnej tonacji,- ćwiczenia na wyrazach dźwiękonaśladowczych ( muuu..., chał chał..., pi pi..., itp.),- stajemy swobodnie w niewielkim rozkroku, ręce luźno zwisają wzdłuż ciała, głowa lekko pochylona do przodu. Unosząc powoli głowę, bierzemy głęboki wdech a wypuszczamy gwałtownie parskając jak koń (powtarzamy kilka razy),- wyobraźcie sobie, że jesteśmy w lesie i chcemy przywołać koleżankę i kolegę, których nie widzimyd)Ćwiczenia właściwe z zakresu korekcji wad wymowy- wywołanie głoski w izolacji,- utrwalanie głoski korygowanej w sylabach otwartych i zamkniętych,- utrwalanie głoski korygowanej w strukturze logotomowej,- utrwalanie głoski korygowanej w wyrazach w nagłosie, śródgłosie i wygłosie,- utrwalanie głoski korygowanej w zdaniach,- automatyzacja poprawnej wymowy w mowie spontanicznej, opowiadanie ilustracji, historyjek obrazkowych, rozmowy kierowane,- ćwiczenia utrwalające z wykorzystaniem wspomagające terapię logopedyczną*ćwiczenia ortofoniczne,*ćwiczenia stymulujące rozwój słuchu fonematycznego – usprawnianie odbioru bodźców akustycznych, rozpoznawanie wrażeń słuchowych, ćwiczenia poczucia rytmu, rozróżnianie głosek dobrze i źle odtwarzanie w układzie przestrzennym wystukanego „ rytmu”. Dziecko otrzymuje do dyspozycji kilka klocków. Osoba prowadząca ćwiczenia wystukuje określony rytm zasłaniając rękę. Zadaniem dziecka jest ułożenie klocków odpowiednio do tego rytmu. Jeśli dziecko popełnia błąd, powtarzamy stukanie i naprowadzamy dziecko na poprawne wykonanie ćwiczenia,*ćwiczenia i zabawy z muzyką *ćwiczenia stymulujące ogólny rozwój dziecka*ćwiczenia rozwijające słownik czynny i bierny: - rozwijanie mowy poprzez nazywanie i wskazywanie przedmiotów i nazw na obrazkach, w otoczeniu,- opowiadanie historyjek obrazkowych,- opowiadanie ilustracji, - udzielanie odpowiedzi na pytania,- gry i zabawy ortofoniczne,*ćwiczenia w zakresie koordynacji wzrokowo – słuchowo – ruchowej - dobieranie par obrazków (identycznych) na materiale tematycznym (materiał tematyczny przedstawia przedmioty znane dziecku z otoczenia),- rozpoznawanie głosów zwierząt,- różnicowanie dźwięków instrumentów,Ewaluacja pracy logopedycznejNadrzędnym celem terapii logopedycznej jest wykrywanie i usuwanie zaburzeń mowy. Osiągnięcie tego celu świadczy o powodzeniu terapii. W logoterapii ważne jest również wdrażanie do wyrobienia nawyków poprawnej wymowy oraz rozwijanie twórczej aktywności oceny pracy logopedycznej jest osiągnięcie następujących efektów:- skorygowanie zaburzeń wymowy (dziecko potrafi prawidłowo wymawiaćzaburzone głoski w izolacji, wyrazach, zdaniach, mowie spontanicznej),- wzrost czynnego i biernego słownika dziecka (dziecko operuje corazbogatszym słownikiem),- prawidłowe stosowanie form gramatycznych i ortograficznych,- prawidłowy rozwój emocjonalno – społeczny (dziecko chętnie wypowiada się,uczestniczy w życiu grupy).Postępy terapeutyczne przebiegają w indywidualnym tempie dla każdego dzieckaZadaniem nauczyciela – logopedy jest właściwe i systematyczne diagnozowanie poziomu umiejętności dziecka, ocena jakości i tempa zmian, dostosowanie metod, zasad i środków terapii do potrzeb i możliwości przebiegu i postępów dziecka powinna być dokonywana systematycznie na podstawie obserwacji rozwoju mowy, a także zachowań w różnych pracy z dzieckiem konieczne jest indywidualne podejście i odpowiednia motywacja, wówczas zostaną osiągnięte zamierzone cele. Praca wymaga cierpliwości, wytrwałości i zaangażowania zarówno ze strony dziecka, logopedy , jak i domu rodzinnego. Efektywność ćwiczeń możliwa jest tylko poprzez wielokrotne jakość pracy terapeutycznej i profilaktycznej wpływa również współpraca z nauczycielami, co pozwoli przedłużyć oddziaływania terapeutyczne i dokonać dokładniejszej analizy postępów dziecka i jego funkcjonowania w w ocenie wyników pracy logopedycznej może być:ankieta dla rodziców, ankieta dla nauczycieli, karta badania mowy, kwestionariusz badania motoryki narządów artykulacyjnychOgólny schemat badania logopedycznego: wstępne- wywiad- obserwacja- orientacyjne badanie mowy2. Badania podstawowe- badanie rozumienia- badanie mówienia- badanie czytania i pisania3. Badania uzupełniające- badanie stanu i sprawności narządów mowy w obrębie jamy ustnej (budowajęzyka, podniebienia, stan uzębienia i zgryz), jamy gardłowej i nosowej- badanie stanu i funkcjonowania narządu słuchu:badanie słuchu fonematycznegoorientacyjne badanie słuchubadanie pamięci słuchowej4. Badania specjalistyczne (wg potrzeb)- laryngologiczne- ortodontyczne- psychologiczne- pedagogiczne- audiologiczne- neurologiczneBadania wstępne i podstawowe mają na celu wyodrębnienie problemu. Badania uzupełniające pozwalają na ustalenie przyczyny wady wymowy. Etapy pracy korekcyjnej to następujące po sobie w ściśle ustalonej kolejności etapy pracy korekcyjnej zmierzające do uzyskania prawidłowej artykulacji głoski oraz jej utrwalenia i procesu logopedycznego: I ETAP WSTĘPNY – wybór właściwej metody korekcji i ustalenie ogólnych zasad postępowania korekcyjnego, następujący po ustaleniu i zorientowaniu się w możliwościach dzieckaII ETAP PRZYGOTOWAWCZY – Ćwiczenia przygotowawcze (przygotowanie podbudowy anatomiczno – fizjologicznej) – zespół czynności przygotowujących dziecko z zaburzeniami artykulacyjnymi do etapu właściwej pracy korekcyjnej (wszystkie czynności poprzedzające wywołanie głoski).1. Ćwiczenia oddechowea) ćwiczenia mobilizujące aparat oddechowyb) ćwiczenia kształtujące oddychanie brzuszno – przeponowec) ćwiczenia łączące oddychanie z ruchemd) ćwiczenia oddechowo – fonacyjne2. Ćwiczenia fonacyjnea) ćwiczenia wstępne znoszące napięcie mięśni krtanib) ćwiczenia w wymawianiu samogłosekc) ćwiczenia w wymowie samogłosek i spółgłosek3. Ćwiczenia słuchowea) ćwiczenia słuchu fizycznego i muzycznegob) ćwiczenia słuchu fonemowegoc) ćwiczenia słuchu fonetycznego4. Ćwiczenia usprawniające narządy mowy / motoryki narządów mowya) ćwiczenia wargb) ćwiczenia językac) ćwiczenia podniebienia miękkiegod) ćwiczenia szczęki dolnejĆwiczenia prowadzone są w formie zabaw, nie tylko w przypadku korekty wad wymowy, ale także w ramach szeroko rozumianej profilaktyki logopedycznej).III ETAP – WŁAŚCIWA PRACA KOREKCYJNA – Ćwiczenia artykulacyjne1. Wywołanie żądanej głoski – opanowanie przez dziecko, przy pomocy środków technicznych i słuchu, umiejętności poprawnego artykułowania dźwięku (2 – 4 tygodnie)2. Utrwalanie i automatyzacja artykulacji głoski (utrwalanie oraz automatyzacja ruchów narządów mowy charakterystycznych dla nowo nauczonej głoski)a) etap utrwalania artykulacji głoski- utrwalanie artykulacji głoski w izolacji,- utrwalanie artykulacji głoski w sylabach,- utrwalanie artykulacji głoski w wyrazach,- utrwalanie artykulacji głoski w parach wyrazów,- utrwalanie artykulacji głoski w zdaniach,- utrwalanie artykulacji głoski w krótkich tekstach oraz różnorodnym materiale etap automatyzacji głoski (wypracowanie umiejętności autokontroli słuchowej i autokorekcji wymawianiowej)- samodzielne opowiadanie treści obrazka,- opowiadanie historyjek składających się z kilku obrazków powiązanych ze sobą treściowo,- zabawy (dialogi).BIBLIOGRAFIA:Cieszyńska J., Nauka czytania krok po kroku. WNAP, Kraków G.,Minimum logopedyczne nauczyciela przedszkola, Warszawa, 1998, WSiPJastrzębowska G., Podstawy teorii i i diagnozy logopedycznej, Opole 1998, Wyd. Uniwersytetu OpolskiegoStyczek I.,Logopedia, Warszawa 1978. PWNSprawka R., Terapia logopedyczna, Gdańsk, 2012, HarmoniaTrempała J., Napierała- Harwas B., Psychologia rozwoju człowieka, redakcja naukowa Warszawa, 2001, PWN INDYWIDUALNY PROGRAM TERAPII LOGOPEDYCZNEJDLA UCZNIA Z OPÓŹNIONYM ROZWOJEM MOWY Cel główny programu: stymulowanie opóźnionego rozwoju szczegółowe:- usprawnianie motoryki narządów artykulacyjnych- rozwijanie sprawności aparatu oddechowego- doskonalenie sprawności fonacyjnych- doskonalenie zdolności rozumienia mowy- rozwijanie percepcji słuchowej- usprawnianie motoryki małej- wypracowanie poprawnej artykulacji zaburzonych głosek- wzbogacanie zasobu słownictwa - kształcenie poprawnego stosowania form gramatycznych- rozwijanie sprawności językowej - rozbudzanie motywacji do mówienia- wytwarzanie pozytywnych relacji - budzenie wiary we własne możliwości- doprowadzenie dziecka do sukcesu terapeutycznego na miarę indywidualnych pracy z uczniem:- wzrokowa- słuchowa- pokaz i wyjaśnienie ułożenia narządów artykulacyjnych- mechaniczne układanie narządów artykulacyjnych za pomocą sond, szpatułek- wykorzystywanie pewnych nieartykułowanych dźwięków lub czynności fizjologicznych organizmu do tworzenia nowych głosek (np. wibracje warg, dmuchanie, chuchanie, itp.)- ćwiczenia logopedyczne: narządów mowy, oddechowe, słuchu fonematycznego, artykulacyjne, fonacyjne- rozmowa kierowana- opowiadanie- demonstracja- naśladownictwo- wykonywanie poleceń- ćwiczenia słuchu muzycznego- ćwiczenia praktyczne- gry i zabawy. Materiał do realizacji programu:1. Trening manualny (kolorowanie, wycinanie, rysowanie, wydzieranie, klejenie, malowanie).2. Orientacja w schemacie własnego ciała:• pokazywanie poszczególnych części ciała • poruszanie wskazaną częścią ciała• wskazywanie i nazywanie poszczególnych części Rozwijanie orientacji przestrzennej• układanie przedmiotów według poleceń nauczyciela • układanie zabawek w wyznaczonym miejscu• układanie klocków według określonej zasady • wznoszenie prostych budowli według wzoru • chodzenie stosownie do wskazówek podawanych przez nauczyciela4. Rozwijanie myślenia:• układanie obrazków według kolejności wydarzeń – proste historyjki obrazkowe • łączenie czynności i ich skutków • dostrzeganie podobieństw i różnic między 2 przedmiotami • dostrzeganie zmian w ustawieniach przedmiotów, obrazków• łączenie takich samych przedmiotów• łączenie przedmiotów, które do siebie pasują• dobieranie parami przedmiotów na obrazkach na zasadzie cech przeciwstawnych5. Ćwiczenia mowy i komunikacji:• Zabawy dźwiękonaśladowcze: - rozpoznawanie i naśladowanie dźwięków wydawanych przez różne przedmioty - rozpoznawanie i naśladowanie dźwięków wydawanych przez pojazdy - rozpoznawanie i naśladowanie głosów zwierząt - rozpoznawanie i naśladowanie dźwięków z otoczenia • Mowa bierna:- wskazywanie przedmiotów w Sali lub na obrazku- słuchanie prostych rymowanek, opowiadań, wierszyków uczących znaczenia słów- znajdowanie przedmiotu, o którym mowa w sali bądź na obrazku- oglądanie obrazków, książek z rysunkami tematycznymi (zabawki, ubrania, pojazdy, przedmioty codziennego użytku, czynności)- słuchanie prostych opowiadań, bajek • Mowa czynna:- korygowanie zaburzonych głosek- samodzielne nazywanie przedmiotów, a także nazw czynności, właściwości przedmiotów (wielkość, kształt, barwa)- zapoznanie ze znaczeniem określeń przyimkowych: na, pod, nad, obok, za i wdrażanie do posługiwania się nimi w wypowiedzi- wdrażanie do posługiwania się zaimkami osobowymi: ja, ty, on, ona,, mój, twój- wdrażanie do samodzielnego wypowiadania się, określania czynności- wdrażanie do samodzielnego określania stanów emocjonalnych - wdrażanie do samodzielnego opisu przedmiotu - wprowadzenie elementów dialogu - proste zabawy tematyczne: wcielanie się w role - prowokowanie do spontanicznej aktywności słownej. Ćwiczenia wspomagające rozwój mowy stosowane w terapii logopedycznej:• ćwiczenia narządów artykulacyjnych – usprawniające motorykę języka, warg, podniebienia miękkiego i żuchwy;• ćwiczenia oddechowe – usprawniające aparat oddechowy;• ćwiczenia emisyjno – głosowe – doskonalące umiejętności kierowania własnym głosem i ochronę aparatu artykulacyjnego przed nadmiernym obciążeniem;• ćwiczenia słuchowe – rozwijające słuch fonematyczny, percepcję słuchowo-wzrokową oraz koordynację wzrokowo-ruchową;• ćwiczenia artykulacyjne – ćwiczenia służące do wypracowania poprawnej artykulacji głosek (wywoływanie głosek, utrwalanie ich poprawnej realizacji w izolacji, sylabach, wyrazach, zdaniach);• ćwiczenia leksykalne – ćwiczenia w poprawnym budowaniu zdań.